Foto: FOTOGRAFIE ASCHWIN SNEL
Wie wordt de Machtigste Alphenaar van 2022? Om maar meteen met een spoiler alert in huis te vallen: die vraag zal voor altijd onbeantwoord blijven. Jarenlang hield de verkiezing ondernemend Alphen aan den Rijn in haar greep. Wie niet in de top 50 belandde, riep smalend dat die hele lijst toch maar een geintje was. Wie wel tot de gelukkigen behoorde, beleefde slapeloze nachten in afwachting van de stijging, dan wel de val. Om de macht zal het niet meer gaan, al die jaloerse blikken, lange tenen en knikkende knieën. Maar waarover dan wel? Over die vraag bogen zich de oud-titelhouders tijdens de traditionele lunch, dit keer in Maggie Blue. Met een knipoog, uiteraard, maar vergezeld van een serieuze ondertoon.
Wie maalt er nog om macht?
Opsteker voor het team
John Nieumeijer, teamchef van de politie, weet nog hoe overvallen hij zich voelde vorig jaar. Vanwege de coronapandemie waren er geen bijbehorende feestelijkheden, maar zijn uitverkiezing was niettemin een volslagen verrassing: “Het valt niet mee om iets voor mij geheim te houden, maar jullie zijn daar wonderwel in geslaagd.” John heeft de eervolle eerste plaats ervaren als een opsteker voor zijn hele team: “Alphen aan den Rijn is een van de veiligste steden van Nederland. We zien een daling van het aantal woninginbraken en ook minder meldingen van huiselijk geweld. We proberen signalen achter de voordeur eerder op te vangen, zodat we inwoners beter kunnen helpen. Tegelijkertijd krijgen mijn mensen te maken met ingrijpende incidenten, wat zijn weerslag heeft op de weerbaarheid en de duurzame inzetbaarheid van collega’s. Een compliment als dit geeft hen de erkenning en de waardering die zij op z’n tijd ook gewoon nodig hebben.”
Macht ligt gevoelig
Al bij de amuse kaart John Nieumeijer de gevoeligheid van het thema ‘macht’ aan: “Als politie hebben wij bevoegdheden die soms stuiten op maatschappelijk ongenoegen. We mogen bijvoorbeeld geweld gebruiken als dat nodig is, we hebben de bevoegdheid om mensen van hun vrijheid te beroven. Met die verantwoordelijkheid gaan we uiterst zorgvuldig om, dus je wilt niet worden neergezet als een machtswellusteling die te pas en te onpas met zijn penning zwaait. Ik heb er bewust tijd in gestoken om de interpretatie van ‘De Machtigste’ van de nodige nuances te voorzien.” Stanley de Looze kijkt ervan op: “In jouw positie snap ik dat, John, maar ik heb deze nummer-1-positie echt nooit serieus genomen. Volgens mij zaten Werner en Dennis gewoon met een goede fles wijn bij elkaar om tot deze lijst te komen, en toevallig rolde ik daar ooit als winnaar uit. Natuurlijk, het is leuk dat je dan het succes van het Zomerspektakel nog eens op een andere manier bevestigd ziet en ook zakelijk is het geen slechte reclame, maar ik heb mezelf nooit als een machtig persoon beschouwd en zal dat ook nooit gaan doen.”
Paradijs op aarde
Dat de Machtigen van weleer zich nu met heel andere dingen bezighouden, blijkt misschien nog wel het meest uit het relaas van Machiel van der Schoot: “Ik ben vorige week naar een klant in Duitsland gefietst, 250 kilometer verderop (“Uit vrije wil?”, grapt de een. “Zo duur is de benzine toch ook weer niet”, grolt de ander). Als je zo’n afstand ongetraind en in de stromende regen aflegt, kom je jezelf wel tegen. Maar eenmaal de Duitse grens over, zie je ook pas hoe goed wij het in Nederland voor elkaar hebben. De fantastische infrastructuur, de vriendelijke openbare ruimte: we kunnen klagen wat we willen, maar intussen leven we in het paradijs op aarde. Dat het economisch minder gaat, ach, als ondernemer word je dan ook getriggerd in je strategie en je plannen. ‘If you fail to plan, you plan to fail’, zeg ik altijd. We leven in een maatschappij van het kortetermijndenken, maar sommige ideeën moeten gewoon langer rijpen.” Bert Kok herkent wel wat in die woorden: “We zijn de Bijbelse cycli van de zeven vette en de zeven magere jaren wat al te gemakkelijk vergeten. Vastgoed is geen raketwetenschap, en in het afgelopen jaar hebben we een mooie groei doorgemaakt. Toch merk je dat er nu een andere wind waait. De druk op de vastgoedmarkt is nog steeds groot, maar in drie maanden tijd is die hooggespannen vraag verdwenen. Dat is wel opmerkelijk, maar aan de andere kant: in 2008 en 2009 brak ook de pleuris uit, en toch draaide de wereld daarna gewoon weer verder.”
Betweterland
Toch zou Gerard van As liever zien dat het kabinet hierin meer regie zou nemen: “Ik mis een gedegen visie op de grote problemen van deze tijd. Neem zoiets als de energiecrisis. Meteen wordt de gaskraan dichtgedraaid, in plaats van dit geleidelijk te doen en intussen de technologieën van waterstof en kernenergie door te ontwikkelen. Er stromen dit jaar zo’n 235.000 vluchtelingen en asielzoekers ons land in en Den Haag sluit z’n ogen voor de consequenties voor zorg, huisvesting en infrastructuur. In onze eigen stad praten we al acht jaar over bouwen in de Gnephoek en vanwege stroperige bezwaarprocedures lopen we een enorme vertraging op. Nederland is naar mijn smaak veel te slaafs en volgzaam geworden, een betweterland.” Liesbeth Spies neemt het woord voor een tegengeluid: “En toch ben ik het optimisme niet kwijt, Gerard. Als ik zie hoe we in onze gemeente 500 extra Oekraïners kunnen opvangen, hoe we de coronacrisis met en dankzij elkaar hebben doorstaan, hoe er spontane initiatieven ontstaan om de energiecompensatie van 190 euro in een pot te stoppen en te herverdelen, dan is er nog steeds veel onderlinge solidariteit. We zullen hard aan de slag moeten, zeker nu we vanwege de vergrijzing in praktisch alle sectoren te maken hebben met een tekort aan arbeidskrachten. Mensen zijn een bepaalde standaard gewend, en het doet pijn als je daarvan afstand moet doen.”
Zakenkabinet
John Vermeer maakt zich daar ook zorgen over: “Als je niet meer kunt wat je altijd normaal hebt gevonden, ontstaat onrust. Je ziet nu dat zelfs de middenklasse van hardwerkende Nederlanders moeite heeft om het hoofd boven water te houden. Dat is een voedingsbodem voor anarchie, voor revolutie misschien zelfs, en dat wantrouwen tekent zich nu al af in de groeiende groep complotdenkers. We zouden in Den Haag een zakenkabinet op de been moeten brengen, met weldenkende mensen uit diverse hoeken van de samenleving. De huidige problemen zijn te groot en te complex om vanuit partijpolitiek te redeneren. We hebben juist kundige en ervaren mensen nodig die daarboven staan. Mensen die een visie op de toekomst ontwikkelen die overstijgend is aan de verkiezingen; niet belust op macht, maar op daadwerkelijke invloed, zodat ons land niet stuurloos achterblijft.”
En die kanttekening bij de heersende macht brengt het gezelschap weer bij de oorspronkelijke vraag waarvoor zij zich rond deze tafel schaarden: wat te doen met de top 50 van machtige Alphenaren? Voor het antwoord op die prangende vraag, blader je snel door naar pagina 62.
